علوم پایه هشتم

فکر کنید (صفحه 128)

حرکت عقربه ساعت  حرکت – حرکت بال حشرات و پرندگان  - جذر ومد- حرکت فنر وا ونگ ، تناوبی است که در زمان های مساوی تکرار می شود. به حرکت مستقیم آونگ وفنر که تکرار می شود حرکت نوسانی می گویند.

آزمایش کنید (صفحه 129)

هر گاه زمان نوسان  آزمایش را  بر تعداد نوسان تقسیم کنیم دوره یا زمان یک نوسان بدست می اید در ازمایش  اونگ باید بدانیم که اگر طول نخ یک متر باشد وجاذبه هم8/ 9 باشد زمان یک نوسان یک ثانیه بدست می اید دوره در یک آونگ به جرم وشکل ان ربطی ندارد  وبه طول وجاذبه مربوط می شود. در یک فنر دوره وزمان یک نوسان به جرم و سختی فنر مربوط می شود.

خود را بیازمایید (صفحه 131)

دوره برابر با یک تقسیم بر 40 که برابر 025 / 0 ثانیه می باشد.

آزمایش کنید (صفحه 132)

 اگر جهت انتشار بر جهت ارتعاش  عمود می باشد نوع موج عرضی می باشد. مانند فر کشیده شد وامواج الکترمغناطیس اگر جهت انتشار موج باراستای ارتعاش  یکی  می باشد نوع موج طولی می باشد.مانند فنرفشرده شده . صوت . بارش باران وموج آن در اب  از نوع عرضی می باشد جهت انتشار بر جهت ارتعاش عمود می باشد.

خود را بیازمایید

برای بدست آوردن سرعت موج باید بسامد را در طول موج برحسب متر ضرب کرد  3×1= 3 متر بر ثانیه

فعالیت (صفحه 134)

یک تلفن همراه را زیر در پوشی قرار داده وهوای زیر ان را تخلیه می کنیم تلفن را به صدا در می آوریم صدای حاصل از درپوش خارج نمی شود.

فکر کنید (صفحه 137)

بیشترین طول موج مربوط به امواج رادیویی است وکمترین آن مربوط به اشعه گاما ست.

ب- هر چه بسامد موج الکترومغناطیس که دارای سرعت یکسانی هستند انژی موج بیشتر دارد انرژی وقدرت نفوذ اسعه گاما بیشتر است.

پ- بسامد نور ابی بیشتر از نور قرمز است

آزمایش کنید (صفحه 112)

اگر صفحه را جابجا کنیم روزنه در مسیر مستقیم نور قرار نگرفته  نوری به چشم ما نمی رسد نتیجه می گیریم نور به خط راست منتشر می شود  . اتاق تاریک دور بین عکاسی ساده در اتاق تاریک که شبیه دور بین عکاسی قدیمی کار می کند ثصویر ایجاد شده در کاغذ پوستی وارونه ومشابه جسم   می باشد البته بنا به فاصله کوچکتر و وارونه خواهد بود.

 فعالیت (صفحه113)

سایه مشابه جسم است البته بنا به فاصله کوچک تر یا بزرگتر شده است. به اجسام از پشت شیشه کاملا مشخص هستند زیرا نور بخوبی از آن عبور می کند. اما کاغذ پوستی نیمه شفاف است نور هنگام عبور بطور نامنظم پخش می شود وجسم بطور واضح دیده نمی شود. اگر نور مستقیم منتشر نشود منطقه سایه واضح نبوده وسایه مشابه جسم  نخواهد بود.

 فکر کنید (صفحه113)

 اگر از جسم کدر نوری را از خود عبورندهد در پشت جسم منطقه ی تاریکی خواهیم داشت که سایه گفته می شوداگر نور مستقیم منتشر نشود سایه ی واضحی نخواهیم داشت.

 فکر کنید  (صفحه 114) کسوف و خسوف 

در یک نقطه ی زمین حدود 18 سا ل و 11ماه  یک بار کسوف وخسوف ایجاد می شود.

فعالیت (صفحه 115) 

در آینه و الومینیم صاف نور باز تاب منظم دارد ونور بطور منظم  وواضح روی سطحی دیده می شود ولی در سطح دیوار والومینیم چروکیده باز تاب نامنظم بوده ونور پخش شده وبخوبی دیده نمی شود.

آزمایش کنید (صفحه 116)

مشاهده می کنیم که همواره زاویه تابش با زاویه باز تاب برابر است .

خود را بیازمایید (صفحه 117) 

الف- زاویه باز تاب 25 درجه

ب- زاویه بازتاب صفر در جه 

ج- زاویه باز تاب 80 درجه است

 فعالیت (صفحه 117) تصویر در اینه تخت

الف- تصویر هم اندازه 

ب- مجازی

پ- چپ 

دو بار باز تاب در پیرابین داریم.

 آزمایش کانون آینه (صفحه 118)

 تصویر در اینه مقعر اگر جسم درفاصله ی بسیار دور از آینه قرار گیرد تصویر روی کانون خواهد بود قرار گیرد.

آزمایش کنید (صفحه 119)

تصویربزرگتر وارونه – حقیقی  در فاصله ی دورتر از فاصله شمع از اینه قرار می گیرد. 

اگر شمع را دور کنیم تصویر به اینه نزدیک می شود اندازه ی ان کوجکتر ووارونه وحقیقی خواهد شد.

فعالیت (صفحه 120)

تصویر در اینه کوژ همواره کوچک تر مستقیم ومجازی است.

فکر کنید (صفحه 120)

 میدان دید در آینه گوژ بیشتر از اینه معمولی واینه کاو می باشد.

آزمایش شکست نور در تیغه ی شیشه ای (صفحه 121)

نور عمود بر سطح شکسته نمی شود. پرتو خروجی موازی پرتو ورودی خواهد بود.

خود را بیازمایید (صفحه 122)

 محیط اول غلیظ تر از محیط دوم است چون از خط عمود فرضی  دور شده است.

فعالیت (صفحه 122)

در حالت اول،  یک  محیط هوا وجود دارد وشکستی نداریم ولی در حالت دوم نور هنگام خارج شدن از اب ووارد شدن به هوا می شکند واز خط عمود دور می شود دراثر شکست نور سکه دیده می شود.

خود را بیازمایید (صفحه 123)

الف– عمود نزدیک می شود  - دور می شود

ب- مانند شکل کتاب

فعالیت (123) تجزیه نور

نور در منشور بعد از دو باز شکسته شدن تجزیه شده وبه هفت رنگ تبدیل می شود.

فکر کنید (صفحه124)

بیشترین شکست مربوط به نور بنفش وکمترین شکست مر بوط به نور قرمز است.

فکر کنید (صفحه 125)

برای تعیین کانون عدسی همگرا منبع نور بسیار دور می باشد ونقطه ی نورانی روی پرده تصویر آن بوده این فاصله را فاصله ی کانونی می گویند.

عدسی هم گرا می تواند تصاویر مختلفی ایجاد کند هم مجازی بزرگتر  وحقیقی بزرگتریا کوچکتر 

خود را بیازمایید (صفحه 126)

در عدسی همگرا نور به سمت ضخامت بیشتر شیشه هدایت می شود.در عدسی واگرا نور به سمت خارج هدابت می شود. فعالیت در عدسی واگرا تصویر گوچکتر ومستقیم ومجازی دیده می شود.

فعالیت (صفحه 85)

آهن- نیکل – کبالت خاصیت مغناطیسی پیدا می کنند. مواد دیگر به راحتی اهن ربا نمی شوند.

فعالیت (صفحه 85)

 الف)خطوط مغناطیسی از اجسام نا رسانا عبور می کنند. می توانند مواد آهنی را جذب کنند.

ب) با نزدیک کردن آهن ربا میدان مغناطیسی باعث آهن ربا شدن قیچی شده قطب های نا همنام یکدیگر را می ربایند.

فعالیت (صفحه 86)

آهن ربای فرضی زمین جنوب مغناطیسی آن در شمال جغرافیایی زمین است قطب شمال یاب N آهن ربای ازاد در اثر جاذبه مغناطیسی به سمت شمال قرار می گیرد.

فعالیت (صفحه 86)

قطب های نا همنام یکدیگر را می ربایند وقطب های همنام همدیگر را می رانند.

فعالیت: ساخت اهن ربا به روش القاء : (صفحه 87)

- با نز دیک کردن آهن ربا میدان مغناطیسی باعث آهن ربا شدن سوزن شده قطب های نا همنام یکدیگر را می ربایند.

 فعالیت: ساخت آهن ربا به وسیله ی مالش (صفحه 88)

الف- مالش دهیم محل برداشته شدن اهن ربا قطب مخالف آن خواهد شدS اگر آهن ربایی را از طرف قطب  

ب- در اهن ربای حلقه ای سطح زیرین یک قطب ان وسطح رویی آن قطب دیگر خواهد بود اگر چیدمان قطب ها به سمت قطب هم نام باشد دافع داشته ومانند فنر عمل می کند.

آزمایش کنید (صفحه88 )ساخت آهن ربای الکتریکی

اگر سیملوله ای را بوسیله ی سیم رابط به جربن برق مستقیم باتری متصل کنیم در سیم لوله میدان مغناطیسی ایجاد شده اگر جهت جریان برق را عوض کنیم قطب های اهن ربای الکتریک عوض خواهد شد.

 اگر کلید را قطع کنیم آهن ربا خاصیت خود را ازدست می دهد.

فعالیت (صفحه 89) تشخیص قطب اهن ربای الکتریکی

 قطب های اهن ربای الکتریکی  را بوسیله ی اهن ربای معمولی می توان تشخیص دادقطب های همنام نیروی دافعه بر هم وارد می کنند

 برای قوی شدن آهن ربا تعداد دور سیم پیچ را زیاد می کنیم و تعداد باتری را  افزایش می دهیم.

 فعالیت (صفحه89) کابرد آهن ربای الکتریکی

در جرثقیل  از اهن ربای الکتریکی استفاده می شود اجسام آهنی سنگین را با آن بلند کرده وبا قطع جریان برق وسایل را در مکان مناسب می گذارند.

آزمایش کنید (صفحه 90) ساخت موتور الکتریکی به وسیله آهن ربای دائم وآهن ربای الکتریکی

اگر خطوط میدان مغناطیسی آهن ربای دائم بوسیله ی حرکت آ هنربای الکتریکی قطع شود در سیم جریان الکترون والکتریسیته را خواهیم داشت.

 آزمایش کنیدوفعالیت (صفحه 91) ساخت مولد الکتریکی ساده:

مانند آزمایش قبل با قطع شدن میدان مغناطیسی جریان برقی ایجاد می شود که می تواند لامپ را روشن کند.

فعالیت (صفحه 72)

در اثر مالش، یک جسم الکترون از دست داده مثبت شده وجسم دیگر الکترون می گیرد منفی میشود اجسامی که بار مثبت ومنفی دارند همدیگر را می ربا یند.

شانه پلاستیکی در اثر مالش دارای بار منفی می شود مولکول های آب نیز دارای یک سر مثبت هستند که جذب شانه می شوند.

 آزمایش کنید (صفحه 72)

در اثر مالش باد کنک پلاستیکی با پارچه ی پشمی باد کنک منفی وپارچه مثبت می شوند .بارهای منفی ومثبت جذب هم ودو بار منفی از هم رانده می شوند.

اجسامی که الکترون از دست می دهند مثبت شده واجسامی که الکترون می گیرند منفی می شوند .  

بار های منفی ومثبت بر هم نیرو وارد می کنند.

 آزمایش کنید (صفحه 73)

میله شیشه ای در اثر مالش مثبت شده دو میله شیشه ای در کنار هم نیروی دافعه دارند

ب- میله شیشه ای مثبت با میله پلاستیکی منفی نیروی جاذبه بر هم وارد می کنند

پ- میله پلاستکی در اثر مالش منفی شده دو میله در کنار هم نیروی دافعه دارند.

 آزمایش کنید (صفحه 74)

الکتروسکوپ وسیله ای برای تشخیص جسم باردارو تعیین نوع بارورسانایی اجسام میباشد.

اگر جسم بابار الکتریکی منفی یا مثبت را به کلاهک الکتروسکپ خنثی  نزدیک کنیم ورقه ها از هم دور می شونداگر ورقه های آن حرکت نکرد جسم رسانا بوده ودر اثر مالش در حالت عادی بدون پایه عایق بار دار نمی شود .

3-اگر میله ی پلاستیکی منفی را به الکتروسکوپ تماس دهیم الکترون ها به الکتروسکپ رفته وبار آن منفی می شودبا نز دیک کردن میله ی مثبت ورقه ها به هم نزدیک می شوند 

وبا نز دیک کردن میله ی منفی ورقه های الکتروسکوپ  منفی ورقه ها از هم دور می شوند.

 گفت و گو کنید (صفحه 75)

در حالت عادی تعداد الکترون با پروتون برابر است پس اتم خنثی است.

 فعالیت (صفحه 75)

 اجسامی که تجمع بارمنفی در سطح خود دارند مانند شیشه الکترون از دست میدهندمثبت می شوندو اجسامی که تجمع بار مثبت در سطح خود دارند مانند پلاستیک ها الکترون می گیرند ومنفی می شوند

پروتون در داخل هسته است با جاذبه زیاد اجازه حرکت ندارد.

 فعالیت (صفحه 75)

رسانا : سکه- مغز مداد – قاشق دارای الکترون ازاد هستند ورسانای جریان برق. لامپ روشن می شود

 لوله خودکار –چوب خشک –شیشه پلاستیک الکترون ازاد ندارند ورسانای برق نیستند لامپ روشن نمی شود

وجود الکترون ازاد برای حرکت ورسانایی لازم است.

 آزمایش کنید (صفحه 77)

در اثر نزدیک کردن میله پلاستیکی منفی، و اثر نیروی دافعه ، الکترون منفی دور شده یک کره مثبت وکره دور تر منفی می شود با دور کردن کره ی ب وبعد با  دور کردن کره آ کره های  فلزی به روش القائ ونزدیک کردن، بار دار می شوند.

اطلاعات جمع آوری کنید (صفحه 78)

 برق گیر از جنس مس با ضخامت زیاد است که در بالای ساختمان نصب می شود تا در اثر صاعقه بارا لکتریکی زیاد را به زمین منتقل کند واین برق وارد ساختمان نشودووسایل برقی اسیب نبینند.

  فعالیت (صفحه 77)

شانه منفی در نزدیکی کاغذ مولکولهای کاغذ را قطبی کرده یعنی یک سمت آن مثبت شده وجذب شانه می شود.

آزمایش کنید (صفحه 79)

باتری انرژی لازم برای حرکت الکترون را به مدار می دهد  سیم مسی رسانای خوبی برای الکترون می باشد

لامپ الکترون ها را دریافت کرده وتبدیل به نور وگرما می کند.